خواسته های کارگران در گذر تاریخ

قطعنامه های اول ماه مه (1388-1307)

جشن اول ماه مه سال 1307

به نقل از مجله ستاره سرخ، ارگان تئوریک حزب کمونیست ایران این جشن ماهیتی سیاسی داشت و از طرف آن حزب برگزار شده بود. در اعلامیه ای که برای دعوت پخش شده بود، رضا خان آلت دست و عامل امپریالیسم انگلستان معرفی شده بود. و کارگران دعوت شده بودند تا مبارزه ی خود را علیه سلسله پهلوی تشدید کنند. در این روز بر اثریورش پلیس صدها کارگر مبارز دستگیر شدند، در این روز کارگران خواست های زیر را مطرح کردند:

آزادی اعتصاب – آزادی اجتماعات – روزکار 8 ساعته – ممنوعیت کار کودکان

جشن اول ماه مه سال 1308

در 11 ادیبهشت 1308 هزاران کارگر نفت علیه شرکت امپریالیستی ایران و انگلیس دست به اعتصاب زدند که با دستگیری صدها کارگر فعال سرکوب شد. ارتش رضا خان در خوزستان مستقر شد و ناوگان انگلستان در آب های آبادان لنگر انداخت. خواست های کارگران شرکت نفت به قرار زیر بود:

قبول نمایندگان کارگران در اداره ی کار و هیات بهداشتی – افزایش دستمزد به 45 ریال – پرداخت دستمزد به هنگام بیماری – تامین مسکن از جانب شرکت – روز کار شش ساعته در مناطق گرمسیر- جلوگیری از خرابی خانه های کارگران – همطرازی کارگران ماهر و کارمندان ایرانی باهندی ها- مقامات ایران مرجع رسیدگی به شکایات باشند- حقوق بازنشستگی پرداخت شود و در صورت فوت به فرزندان کارگران تعلق گیرد.

جشن اول ماه مه سال 1310

در این روز کارگران نساجی وطن در چهارباغ اصفهان گرد آمدند و روز کارگر را جشن گرفتند. در این روز همچنین پیرامون اعتصاب خود به بحث پرداختند. وتصمیم گرفتند که اعتصاب خود را روز 4 مه آغاز کنند. خواست های کارگران به شرح زیر بود:

آزادی تشکل سندیکایی – تغییر دستمزد از کارمزدی به ماهیانه – هشت ساعت کار روزانه و حداقل ل دستمزد 5 ریال – نیم روز استراحت علاوه بر جمعه ها- لغو سیستم کنترل در ورود کارخانه – لغو سیستم جریمه و تنبیه بدنی – جبران مخارج بیماری و پرداخت صدمه بدنی در سرکار- پرداخت کلیه مخارج بیماری – تعطیل کارخانه در روزهای تعطیل رسمی کشور- پرداخت دو برابر مزد برای اضافه کار – حداکثر روزکار( با اضافه کار) 10 ساعت – تامین وسایل و امکانات بهداشتی در کارخانه( مثل آب یخ در تابستان) پرداخت منظم و بدون وقفه دستمزد-

این اعتصاب با دستگیری 25 نفر و زندانی شدن و تبعید شدن برخی از کارگران روبرو شد. اما پس از چند روز کارگران به برخی از این خواسته ها دست یافتند.

جشن اول ماه مه سال 1324

از طرف شورای متحده مرکزی در تهران جشنی برپا شد که قطعنامه زیر توسط اسکندری قرائت گردید:

آزادی و دموکراسی – رنجبران ایران متحد شوید – ما کار می خواهیم – بیکاری صدها نفر را تهدید می کند.- قانون بیمه کارگران باید هر چه زودتر تصویب شود- ازادی نطق و اجتماعات باید طبق قانون اساسی تامین گردد.

جشن اول ماه مه سال 1325

متینگی در تهران برگزار شد و خواست های زیر مطرح شد:

”...اجرای فوری قانون کار و بیمه های اجتماعی – تهیه کار برای هزارن کارگر بیکار- بهبود وضع فرهنگی وبهداشتی کارگران و تعلیمات اجباری – تساوی دستمزد زنان و مردان – اجرای کامل مقررات منشور ملل متفق راجع به آزادی های اجتماعی و تساوی زنان – مجازات ژاندارم هایی که کارگران را به ضرب گلوله کشتند. و پایان دادن به خودسری های ژنرال امریکایی شوارتسکف – تصویب قانون برای روابط عادلانه بین مالک و دهقان و جلوگیری از اجحافات مالکین و مامورین ژاندارمری و اصلاح اوضاع بهداشتی و فرهنگی دهقانان – توسعه قانون اختیارات انجمن های ایالتی و ولایتی به نحوی که نظریات مردم ناحیه در مورد خودشان واقعا تاثیر داشته باشد- حل مساله آذربایجان- مبارزه با اصول فاشیستی وارتجاعی که به اسامی و ماسک های مختلف ظهرو می کند و سه خواست دیگر در زمینه ی صلح وکمک به اسپانیای مبارز و ملل آزادیخواه ”

قطعنامه گروه های برگزار کننده جشن اول ماه مه سال 1358

قطعنامه راه پیمایی شورای موسس مرکزی اتحادیه های سراسری کارگران بیکار واخراجی:

”...صندوق وام بیکاری بعد از 4 ماه باید به صندوق بیمه بیکاری تبدیل شود- حق شرکت نمایندگان واقعی کارگران سراسر ایران در تدوین قانون اساسی - ایجاد کار برای کارگران بیکار در سراسر ایران - حق شرکت نمایندگان واقعی کارگران سراسر ایران در تدوین قانون کار- به رسمیت شناختن سندیکاها و اتحادیه ها وشوراهای واقعی کارگران در سراسر کشور - اخراج کارشناسان خارجی و عدم استخدام آنهاد در اینده و جایگزین کردن متخصصین ایرانی به جای خارجی - گشایش کارخانه ها و پروژه های صنعتی و کشاورزی نیمه تمام جهت اشتغال به کار با سرمایه های ملی وتوسط کارشناسان ایرانی - قطع دست پیمانکاران و واسطه ها با واگذاری حق استخدام اخراج وعقد قراردادها وسایر امور کارگران به سندیکاها واتحادیه ها و شوراهای واقعی کارگران - مجازات عاملین ضرب وجرح و کشتار کارگران در سراسر ایران - ملی کردن سرمایه ها و کارخانجات وابسته به کشورهای امپریالیستی و ایجاد کارخانجات بر طبق نیازهای مناطق کشور به ویژه در استان های کردستان و بلوچستان و آذربایجان - اختصاص زمان وساعت مشخص برای پخش اخبار وخواسته های کارگران از رادیو تولیوزیون وارتباط با سندیکاها و اتحادیه ها و شوراهای واقعی کارگران...“

قطعنامه شورای هماهنگی برگزاری اول ماه مه:

”...ملی کردن هر چه زودتر کارخانه ها بانک ها وموسسات بیمه شرکت ها و معادن و زمین های سرمایه داران خارجی و شرکای داخلی آنها – الغای کلیه قراردادهای نابرابر سیاسی اقتصادی ونظامی اسارت بار با کشورهای امپریالیستی به خصوص قراردادهای نفتی - اخراج کلیه کارشناسان کشورهای امپریالیستی و جایگزینی متخصصین ایرانی - صنعتی کردن کشور از طریق ایجاد و توسعه صنایع مادر – حمایت از حقوق ملی خلق های ایران ضمن محکوم کردن هر نوع تجزیه طلبی – مصادره زمین های مالکان و سرمایه داران بزرگ وابسته به دربار و انتقال به شوراهای دهقانی - پشتیبانی از مبارزات ضد امرپالیستی ............ و حمایت از طرح شوراهای ایالتی و ولایتی و شرکت فعال تمام طبقات و اقشار در این شوراها – حضور نمایندگان طبقه کارگر در مجلس موسسان - لغو قوانین کارضد کارگری فعلی و تهیه قانون کارجدید با شرکت نمایندگان واقعی کارگران شامل موارد زیر: حق کار مطابق تخصص و تامین معاش زندگی در دروان بیکاری با ایجاد صندوق بیمه بیکاری - قانونی بودن حق اعتصاب واجتماعات کارگری وعدم دخالت نیروهای انتظامی و پلیس در امور کارگری - 40 ساعت کار در هفته- تعیین حداقل ل حقوق برابر با مخارج زندگی وافزایش آن متناسب با آزادیاد سرسام آور قیمت ها- تامین مسکن بیمه ، بهداشت رایگان و مصونیت در مقابل خطرات و بیماری های ناشی از کار- حقوق مساوی در برابر کار مساوی برای زنان و مردان- برابری مرخصی سالیانه کارگران با کارمندان- تعیین بازنشستگی متناسب با سختی کار و حقوق بازنشستگی با افزایش قیمت ها- اخراج کلیه نیروهای نظامی در محیط های کارگری- به رسمیت شناختن سندیکاها و شوراهای واقعی کارگری و انحلال رسمی سندیکاهای طاغوتی- اداره سالن ها و تاسیسات کارگری به دست خود کارگران.“

قطعنامه متینگ کمیته برگزار کننده جشن اول ماه مه و حزب توده

...ما به حضرت آیت الله العظمی امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران درود می فرستیم و پیمان می بندیم که زیر رهبری قاطعانه ضد امپریالیستی ایشان برای ایجاد ایرانی مستقل ازاد و آباد پیکار کنیم.

زنده باد جمهوری اسلامی ایران. زنده باد همبستگی کارگران و زحمتکشان ایران . درود به حضرت آیت الله العظمی امام خمینی .رهبر انقلاب اسلایم ایران . درورد به حضرت آیت الله العظمی طالقانی مجاهد بزرگ انقلاب اسلامی ایران. زنده باد همبستگی کارگران و زحمتکشان جهان . زنده باد همبستگی کارگران و زحمتشکان ایران با کارگران و زحمتکشان جهان . ما از تصمیمات دادگاه های انقلاب پشتیبانی می کنیم. ما خواهان تعقیب محاکمه و مجازات عوامل رژیم سرنگون شده و عمال ساواک ، تصفیه ارتش و پلیس و ژاندارمری و دستگاه دولتی از عوامل رژیم سرنگون شده ، تامین حقوق و ازادی های دموکراتیک برای همه خلق های ایران ، لغو کلیه قراردادها ی اسارت آور امپریالیستی هستیم.ما آماده ایم در نوسازی جامعه فعالانه شرکت کنیم ما از همه جنبش های انقلابی و ازادی بخش ملی در سراسر جهان پشتیبانی می کنیم. ما از جنبش آزادی بخش خلق فلسطین پشتیبانی می کنیم.ما خواهان شرکت موثر نمایندگان کارگران در تدوین قانون اساسی کشور و قانون کار ، ملی شدن کارخانجات وموسسات وتولیدی وابسته به سرمایه های خارجی و عمال داخلی آنها، ملی شدن سرمایه بانک های وابسته به امپریالیست ها وعمال ایرانی آنها ، اخراج کلیه مستشاران و کارشناسان وابسته به کشورهای امپریالیستی به ویژه امریکا هستیم. ما از استقلال و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران دفاع می کنیم. ما خواهان تغییر قانون کار به سود کارگران ، مسکن مناسب برای کارگران و زحمتکشان ،تامین کار برای کارگران بیکار ، منع بهره کشی از کار کودکان ، دستمزد مساوی در برابر کار مساوی برای زنان کارگر ، تامین حق اعتصاب برای کارگران ، شرکت کارگران در اداره امور موسسات صنعتی و کشاورزی ، رفع تبعیض حقوقی بین کارگران موسسات دولتی و خصوصی ، حمایت کامل دولت از صنایع داخلی ، منع ورود کالاهایی هستیم که تولید مشابه آنها در داخل کشور امکان پذیر است و جلوگیری ازتعطیل موسسات تولیدی تحت هر عنوان هستیم.

قطعنامه ی حزب جمهوری اسلامی:

تشکیل شورای مدیریت در کارخانه ها با شرکت موثر نمایندگان به منظور برنامه ریزی صحیح تولید و توزیع وقیمت گذاری عادلانه کالا و جلوگیری از تضییع حقوق کارگران وجامعه - مبارزه با هر گونه توطئه علیه انقلاب پیروزمند اسلامی ایران- جلوگیری از انهدام موسسات تولید مفید کنونی وتلاش برای بهره برداری از آنها با حداکثر ظرفیت در حداقل ل زمان ممکن - تبدیل موسسات صنعتی و مونتاژ به موسسات صنعتی مستقل با برنامه ریزی صحیح فنی و اقتصادی - محو آثار هر گونه استثمار درجهت بهره مند کردن کامل کارگر از بازده کارش - برنامه ریزی جهت اشتغال کامل در سطح شهر و روستا و جلوگیری از بیکاری وکم کاری آشکار و پنهان - دستمزد یکسان برای کار برابر برای خواهران کارگر - برابری مرخصی سالیانه کارگران با کارمندان - ایجاد رفاه کارگران و خانواده آنان از طریق تامین مسکن و بهداشت و آموزش کافی - استفاده هر چه بیشتر از صدا وسیمای ایران ودیگر وسایل آموزشی برای بالا بردن سطح آگاهی کارگران در جهت فرهنگ اصیل انقلابی

در پایان هم خواسته شده بود که ”روز کارگر در ایران روزی انتخاب شود که یادآور تلاش و مجاهدت خواهران و برادران کارگر ما در به ثمر رساندن انقلاب عظیم اسلامی ملت ما باشد و نیز خاطره شهادت کارگران ما را در اذهان زنده کند. تعیین این روز با کمک و پیشنهاد خواهران و برادران کارگر ما خواهد بود.

قطعنامه تجمع دانشکده کشاورزی کرج (جنبش ملی مجاهدین):

داشتن کار به عنوان حق دائمی - تامین زندگی کلیه کارگران بیکار از محل درآمدنفت – ملی شدن کلیه سرمایه ها وکارخانجات سرمایه داران وابسته به خارج و سپردن اداره آنها را به شورای کارکنان متشکل از نمایندگان و کارمندان - لغو کلیه مقررات ضد کارگری و تدوین قانون جدید کار با نظر خود کارگران - لغو کلیه کسور دولتی از قبیل مالیات و بیمه وامثالهم از دستمزد کارگر وتامین هزینه های ضروری نظیر بیمه و بازنشستگی توسط خود دولت از محل درامد نفت - تامین مسکن برای تمام کارگران و تهیه امکانات رفاهی برای خانواده ی آنها وفرزندانشان - پرداخت مزد مساوی زنان کارگر در برابر کار مساوی بامردان(صرف نظر از امتیازات ویژه ای که خواهران کارگر بایستی درحین کار از آن برخوردار باشند)

قطعنامه كارگران ايران به مناسبت اول‌ ماه‌ مه 1388

1- تامين امنيت شغلي براي همه كارگران و لغو قراردادهاي موقت و سفيد امضاء و برچيده شدن فرم هاي جديد قراردادكار.

2-ما حداقل ل دستمزد تصويب شده ازسوي شوراي عالي كار را تحميل مرگ تدريجي برميليون ها خانواده كارگري مي دانيم ومصرانه خواهان افزايش فوري حداقل ل دستمزدها براساس اعلام نظرخود كارگران ازطريق نمايندگان واقعي و تشكل هاي مستقل كارگري هستيم.

3-برپايي تشكل هاي مستقل كارگري ، اعتصاب ، اعتراض ، تجمع و آزادي بيان حق مسلم ماست و اين خواسته ها بايد بدون قيد و شرط به عنوان حقوق خدشه ناپذير اجتماعي كارگران به رسميت شناخته شوند.

4-دستمزدهاي معوقه كارگران بايد فورا“ و بي هيچ عذر و بهانه اي پرداخت شود و عدم پرداخت آن بايستي به مثابه يك جرم قابل تعقيب قضائي تلقي گردد و خسارت ناشي از آن به كارگران پرداخت گردد.

5-اخراج و بيكار سازي كارگران به هر بهانه اي بايد متوقف گردد و تمامي كساني كه بيكار شده اند و يا به سن اشتغال رسيده و آماده به كار هستند بايد تا زمان اشتغال به كار از بيمه بيكاري متناسب با يك زندگي انساني برخوردار شوند .

6- ما خواهان برابري حقوق زنان و مردان در تمامي شئونات زندگي اجتماعي و اقتصادي و محو كليه قوانين تبعيض آميز عليه آنان هستيم.

7- ما خواهان برخورداري تمامي بازنشستگان از يك زندگي مرفه و بدون دغدغه اقتصادي هستيم و هرگونه تبعيض در پرداخت مستمري بازنشستگان را قويا“ محكوم مي كنيم.

8-ما ضمن اعلام حمايت قاطعانه از مطالبات معلمان به عنوان كارگران فكري ، پرستاران و ساير اقشار زحمتكش جامعه ، خود را متحد آنها مي دانيم و خواهان تحقق فوري مطالبات آنان و لغو حكم اعدام فرزاد كمانگر هستيم.

9- از آنجا كه كارگران فصلي و ساختمان به طور كامل از هرگونه قوانين تامين اجتماعي محروم هستند ، ما از اعتراضات اين بخش از طبقه كارگر براي رسيدن به حقوق انساني آنها دفاع مي كنيم.

10-سيستم سرمايه داري عامل كار كودكان است و تمامي كودكان بايد جداي از موقعيت اقتصادي و اجتماعي والدين ، نوع جنسيت و وابستگي هاي ملي و ن‍‍ژادي و مذهبي از امكانات آموزشي ، رفاهي و بهداشتي يكساني برخوردار شوند.

11-ما خواهان آزادي كليه كارگران زنداني از جمله منصور اسالو و ابراهيم مددي و لغو كليه احكام صادره و توقف پيگرد هاي قضايي و امنيتي عليه فعالين كارگري هستيم.

12- ما بدينوسيله پشتيباني خود را از تمامي جنبش هاي آزادي خواهانه و برابري طلب همچون جنبش دانشجويي و جنبش زنان اعلام مي داريم و دستگيري ، محاكمه و به زندان افكندن فعالين اين جنبش ها را قويا“ محكوم مي كنيم.

13-ما بخشي از طبقه كارگر جهاني هستيم و اخراج و تحميل بي حقوقي مضاعف بر كارگران مهاجر افغاني و ساير مليت ها را به هر بهانه اي محكوم مي كنيم.

14-ما ضمن قدرداني از تمامي حمايت هاي بين المللي از مبارزات كارگران در ايران و حمايت قاطعانه از اعتراضات و خواسته هاي كارگران در سراسر جهان خود را متحد آنان مي دانيم و بيش از هر زمان ديگري بر همبستگي بين المللي طبقه كارگر براي رهايي از مشقات نظام سرمايه داري تاكيد مي كنيم.

15- اول ماه مه بايد تعطيل رسمي اعلام گردد و در تقويم رسمي كشور گنجانده شود و هر گونه ممنوعيت و محدوديت برگزاري مراسم اين روز ملغي گردد.

--------------------------------------------------

منابع: روزنامه ظفر 12 اردیبهشت 1324- اسناد جنبش کارگری و کمونیستی ایران – جلد 6 – اول ماه مه سه سند ، سه گفتار – کیهان، اطلاعات و آیندگان سال 1358